Een zelfbeeld is het beeld dat je van jezelf hebt en de manier waarop je over jezelf oordeelt. Hoe je over jezelf denkt, voelt, of wat je van jezelf verwacht.
Dat zelfbeeld wordt mede gevormd door de informatie die je van anderen krijgt over jezelf. Andere mensen zien jou, gaan met je om en vormen een beeld van jou. Ze laten je merken hoe ze over je denken of geven hun oordeel over jouw gedrag. Hoe je je voelt over jezelf bepaalt voor een groot deel ook hoe anderen over jou denken. Want de gedachten en overtuigingen die je over jezelf koestert uiten zich in jouw lichaamstaal, woordkeuze en je gedrag.
Het beeld dat jij van jezelf hebt komt niet altijd overeen met het beeld dat anderen van je hebben en dit kan soms onzeker maken. Ook de manier waarop jij jezelf ziet, welke positieve of negatieve gevoelens je ten opzichte van jezelf koestert hebben invloed op jouw zelfvertrouwen.
Een negatief zelfbeeld maakt het leven minder leuk. En voor kinderen werkt het op alle ontwikkelingsgebieden op een negatieve manier door: op het cognitieve vlak en op de sociaal emotionele ontwikkeling.
Wat is een positief zelfbeeld?
Mensen met een positief zelfbeeld hebben:
- Genoeg zelfvertrouwen en zijn overtuigd van hun vaardigheden. Vertrouwen hebben in jezelf = durven vertrouwen op jezelf. Jij weet dat je iets kunt. En dat als je het niet kunt, je het op z’n minst zal kunnen leren. Of dat wanneer het mis gaat: jij weet dat je dat zal overwinnen en bij tegenslag veer jij terug.
- Geen (of in ieder geval heel weinig) twijfel over hun sociale vaardigheden. Je bent open, benaderbaar en je gaat desondanks confrontaties ook niet uit de weg. Assertiviteit in balans!
- Een gevoel van interne controle. Ze bepalen zelf welke kant ze op willen in het leven. Het gevoel van controle over succes ligt in jouzelf en laat je dus niet van omstandigheden afhangen. Je gaat ergens voor en bent gericht op de mogelijkheden, niet de moeilijkheden.
Wat op basis van zelfvertrouwen wordt verkregen, bevestigt vervolgens weer het positieve zelfbeeld van de persoon. Dit is een positieve, opwaartse spiraal.
Tegenovergesteld staat een negatief zelfbeeld.
Deze wordt vaak al jong opgebouwd. Toch kan het ook zeker ontstaan op latere leeftijd, wanneer er iets gebeurt wat je diep raakt. Er liggen vaak negatieve ervaringen aan ten grondslag waaraan onjuiste overtuigingen gekoppeld worden.
Je wordt bijvoorbeeld keer op keer verteld dat je nergens goed in bent of dat je niet leuk of lelijk bent. Of je maakt een ingrijpende ervaring mee die je zelfvertrouwen knakt, bijvoorbeeld je verliest je baan of je partner gaat vreemd. Een negatief zelfbeeld kan bij iedereen ontstaan.
Een negatief zelfbeeld kan zich dan op heel veel verschillende manieren uiten. Een paar voorbeelden:
- Somberheid, depressie
- Eenzaam zijn
- Angsten, waaronder ook faalangst
- Piekeren, zorgelijk zijn
- Eetbuien
- Overmatig middelen gebruik, bijvoorbeeld roken – alcohol – drugs
Is een zelfbeeld positiever te maken? Ja!
Het is mogelijk om een negatief zelfbeeld om te draaien naar een positiever zelfbeeld. Dit doe je door aandachtig te kijken naar de elementen en gebeurtenissen die een negatief zelfbeeld hebben veroorzaakt. Heb je deze helder dan kan je gaan verwerken en zelfs groeien.
1. Jij bent verantwoordelijk
De eerste belangrijke stap is dat je je er bewust van bent dat jij verantwoordelijk bent voor hoe jij denkt over jezelf. Een ander kan jouw zelfbeeld dan wel beïnvloeden, maar niet in jouw diepste zijn veranderen. Dit zal je écht zelf moeten doen.
Leg deze verantwoordelijkheid dus niet bij een ander neer. De ander kan van alles doen en zeggen om jou een positiever beeld van jezelf te geven maar het gaat pas effect hebben als je het zelf gelooft.
2. Jij bent in controle
Bedenk je dat een situatie is zoals deze is. Jouw Gedachten over een situatie bepalen je Gevoel en uiteindelijk jouw Gedrag. Jij hebt dus de macht om een situatie een negatieve of een positieve lading mee te geven. Welke keuze ga je maken?
3. Stap uit je comfort zone
Neem de tijd om na te denken over in welke situaties je onzeker bent en zoek deze situaties juist op. Als je verandering wilt voor jezelf dan zal je aan het werk moeten.
Het effect van iets doen wat buiten je comfort zone ligt is groot. Je gaat ervaren dat veel dingen waar je je druk om maakt eigenlijk helemaal niet zo spannend zijn als je dacht. Je ontdekt dat je meer kan dan je dacht.
Goed voor je zelfvertrouwen, dus goed voor je zelfbeeld.
4. Wees kritisch
Durf vraagtekens te zetten bij alle dingen die je denkt over jezelf. “Is dit echt zo? Klopt dit echt? Hoe weet ik dat zo zeker? Kan het ook iets anders betekenen?”
Mensen lijken van binnen veel meer op elkaar dan we vaak verwachten. De gevoelens die jij ervaart zijn niet uniek en zeker niet alleen speciaal voor jou. We ervaren allemaal gevoelens.
Het verschil zit in hoe we ermee om gaan!
5. Geef het tijd
Een beter zelfbeeld krijg je echt niet van de ene op de andere dag. Dit is een proces dat veelal onbewust plaats vindt en aardig wat tijd kost.
Dit betekent dus niet dat je ineens heel je leven op z’n kop gaat zetten. Maak kleine stappen: is je zelfbeeld negatief dan zal iedere poging die mislukt je zelfvertrouwen alleen maar verder verminderen.
Maak dus kleine stappen om te veranderen en wees trots op iedere overwinning van jezelf.
Zal ik met je mee stappen? Bel of mail en we plannen een afspraak! Graag tot ziens bij Senzies.
PS: “BeYOUtiful…..dat ben jij!”
By(e) Amanda – Praktijk Senzies
